1 Inaczej rzecz się ma z tym, co duszę swoją przykłada
do rozważania Prawa [Boga] Najwyższego.
Badać on będzie mądrość wszystkich starożytnych,
a czas wolny poświęci proroctwom.
2 Zachowa opowiadania ludzi znakomitych
i wnikać będzie w tajniki przypowieści -
3 wyszukiwać będzie ukryte znaczenie przysłów
i zajmować się będzie zagadkami przypowieści.
4 Znakomitościom będzie oddawał usługi
i pokaże się przed panującymi.
Przebiegać będzie ziemię obcych narodów,
bo zechce doświadczyć dobra i zła¹ między ludźmi.
5 Postara się pilnie, by od samego ranka zwrócić się
do Pana, który go stworzył,
i przed Najwyższego zaniesie swą prośbę.
Otworzy usta swe w modlitwie
i błagać będzie za swoje grzechy.
6 Jeżeli Pan Wielki zechce,
napełni go duchem rozumu,
on zaś słowa mądrości swej jakby deszcz wyleje
i w modlitwie wychwalać Go będzie.
7 Sam pokieruje swoją radą i rozumem,
nad ukrytymi Jego tajemnicami zastanawiać się będzie.
8 Wyłoży swą naukę o umiejętności postępowania
i Prawem Przymierza Pana chlubić się będzie.
9 Wielu chwalić będzie jego rozum
i na wieki nie będzie zapomniany,
nie zatrze się pamięć o nim,
a imię jego żyć będzie z pokolenia w pokolenie.
10 Mądrość jego opowiadać będą narody,
a zgromadzenie wychwalać go będzie.
11 Za życia zostawi imię [większe] niż tysiąc [innych],
które po śmierci jeszcze wzrośnie².


12 Jeszcze, zastanowiwszy się, mówić będę,
albowiem mam wiele myśli, jak księżyc w pełni.
13 Posłuchajcie mnie, pobożni synowie, rozwijajcie się
jak róża rosnąca nad strumieniem wody!
14 Wydajcie przyjemną woń jak kadzidło³,
rozwińcie się jak kwiat lilii,
podnieście głos³ i śpiewajcie pieśń,
wychwalajcie Pana z powodu wszystkich dzieł Jego!
15 Oddajcie chwałę Jego imieniu!
Podziękujcie Mu przez wysławianie
przy dźwięku harf i wszelkich instrumentów muzycznych!⁴
A tak powiecie w dziękczynieniu:
16 Wszystkie dzieła Pana są bardzo piękne,
a każdy rozkaz Jego w swoim czasie jest wykonany.
Nie można mówić: «Cóż to? Dlaczego tamto?»
Wszystko bowiem się pozna w swoim czasie.
17 Na Jego wezwanie woda stanęła jak spiętrzony wał,
a na słowo ust Jego powstały niezmierzone oceany⁵.
18 Na Jego rozkaz stanie się to wszystko, co Mu się podoba,
i nikt nie może przeszkodzić, gdy spieszy z pomocą.
19 Czyny wszystkich ludzi są przed Nim
i nic nie może się ukryć przed Jego oczami.
20 On wzrokiem sięga od wieku do wieku
i nic nie jest dla Niego dziwne.
21 Nie można mówić: «Cóż to? Dlaczego tamto?»
Wszystko bowiem zostało stworzone w zamierzonym celu.
22 Błogosławieństwo Jego jak rzeka pokryło suchą ziemię
i napoiło ją jak potop.
23 Gniew zaś Jego wypędził narody
i obrócił miejsca nawodnione w słoną pustynię⁶.
24 Jak dla sprawiedliwych drogi Jego są proste,
tak dla bezbożnych pełne przeszkód.
25 Jak od początku dobro zostało przeznaczone dla dobrych,
tak zło - dla grzeszników.
26 Rzeczy pierwszej potrzeby dla życia człowieka - to:
woda, ogień, żelazo i sól,
mąka pszenna, mleko i miód,
krew winogron, oliwa i odzienie:
27 wszystko to służy bogobojnym ku dobremu,
grzesznikom zaś obróci się na nieszczęście.
28 Są wichry, które stworzone zostały jako narzędzie pomsty,
gniewem swym wzmocnił On ich smagania,
w czasie zniszczenia wywierają swą siłę
i uśmierzają gniew Tego, który je stworzył.
29 Ogień, grad, głód i śmierć -
wszystko to w celu pomsty zostało stworzone.
30 Kły dzikich zwierząt, skorpiony i żmije,
miecz mściwy - ku zagładzie bezbożnych -
31 radują się Jego rozkazem,
gotowe są na ziemi służyć według potrzeby -
i gdy przyjdzie czas, nie przekroczą polecenia.
32 Dlatego od początku byłem o tym przekonany,
przemyślałem i na piśmie zostawiłem:
33 wszystkie dzieła Pana są dobre,
w odpowiedniej chwili dostarcza On wszystkiego, czego potrzeba.
34 Nie można mówić: «To od tamtego gorsze»,
albowiem wszystko uznane będzie za dobre w swoim czasie.
35 A teraz ustami i z całego serca śpiewajcie
i wychwalajcie imię Pana!