Św. Paweł napisał i wysłał Pierwszy List do Tymoteusza - jeden z trzech tzw. pasterskich - z Macedonii między pierwszym a drugim uwięzieniem, tj. w latach między 63 a 67 po Chr.
Pawłowe autorstwo listów pasterskich jest podawane w wątpliwość głównie przez egzegetów niekatolickich, którzy zwracają uwagę na to, że: 1. nie uważają tych listów za Pawłowe niektórzy spośród najstarszych pisarzy chrześcijańskich; 2. językiem, stylem i terminologią odbiegają te pisma dość często od pozostałych listów Pawła; 3. zdają się ukazywać organizację hierarchiczną Kościoła, która de facto jest znana dopiero w II lub III w.; 4. inna nieco, nie Pawłowa jest także teologia tych listów. Choć niektóre spośród tych racji uznać należy za rzeczywiste trudności, to jednak ogromna większość świadectw wczesnochrześcijańskich Pawłowi przypisuje autorstwo tych listów. Odrębności zaś stylistyczno-terminologiczne oraz inne niż w pozostałych pismach Pawła sformułowania pewnych prawd teologicznych dadzą się równie dobrze wytłumaczyć (odrębna problematyka listów, zdecydowanie duszpastersko-praktyczny charakter tych pism, inny rodzaj zwalczanych przez Pawła błędów, wpływ podeszłego wieku Apostoła), przy założeniu, że Paweł jest autorem dwu listów do Tymoteusza i jednego do Tytusa.
Powodem napisania listu była szczególna troska św. Pawła o Kościół w Efezie. Tę placówkę, trudną z powodu ciągłych niebezpieczeństw grożących prawdziwej wierze i płynącej z niej nauce etycznej, będąc w tamtych stronach po wyjściu z więzienia, powierzył Apostoł z całym zaufaniem młodemu Tymoteuszowi, urodzonemu jak on w diasporze, w Azji Mniejszej. Ojciec Tymoteusza był poganinem, matka Eunice - Żydówką. Apostoł sam go najprawdopodobniej ochrzcił w miejscu rodzinnym w Listrze, podczas pierwszej podróży misyjnej, a w czasie drugiej (lata 50-53) zabrał go ze sobą zdążając do Europy (Dz 16,1nn). Odtąd Tymoteusz stał się jednym z najbardziej oddanych Apostołowi i sprawie Ewangelii uczniów i towarzyszy prac i podróży misyjnych.
Od młodego biskupa o wątłym zdrowiu żąda Apostoł stałej czujności wobec niebezpieczeństw grożących wierze, występowania z autorytetem, stanowczo i bez kompromisu, gdy chodzi o czystość nauczania. List, podobnie jak 2 Tm i Tt, jest zbiorem pouczeń dla duszpasterzy. Stad pochodzi ich wspólna nazwa "Listy pasterskie".
Wśród tych pouczeń praktycznych zdarzają się jednak prawdy o charakterze zdecydowanie dogmatycznym. Oto niektóre z nich: Bóg... którego żaden z ludzi nie widział ani zobaczyć nie może - 1 Tm 6,16;...pragnie, by wszyscy ludzie zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy - 1 Tm 2,4; Chrystus Jezus przyszedł na świat zbawić grzeszników - 1 Tm 1,15; jeden jest Bóg, jeden też pośrednik... Chrystus Jezus - 1 Tm 2,5; Kościół jest filarem i podporą prawdy - 1 Tm 3,15;...korzeniem wszelkiego zła jest chciwość - 1 Tm 6,10.