1 Wielka udręka stała się udziałem każdego człowieka
i ciężkie jarzmo [spoczęło] na synach Adama,
od dnia wyjścia z łona matki,
aż do dnia powrotu do matki wszystkich¹.
2 Przedmiotem ich rozmyślań i obawą serca
jest myśl o tym, co ich czeka, jest dzień śmierci².
3 Poczynając od tego, który siedzi na wspaniałym tronie,
aż do tego, który siedzi na ziemi i w popiele,
4 od tego, który nosi fioletową purpurę i wieniec,
do tego, który się okrywa zgrzebnym płótnem:
[wciąż] gniew, zazdrość, przerażenie i niepokój,
bojaźń śmierci, nienawiść i kłótnia.
5 Nawet w czasie odpoczynku na łóżku
sen nocny zmienia mu wyobrażenia:
6 zaznaje mało spoczynku, jakby nic,
a już w snach [ma takie wrażenie], jakby w dzień stał na czatach,
jest przerażony widzeniem swego serca,
jakby uciekał przed bitwą -
7 budzi się w chwili swego ocalenia³
i dziwi się, że strach ten był niczym.
8 Dla każdego stworzenia, od człowieka do zwierzęcia,
a dla grzeszników siedem razy więcej:
9 śmierć, krew, kłótnia i miecz,
klęski, głód, ucisk i cięgi.
10 Przeciw bezbożnym to wszystko zostało stworzone
i przez nich przyszło całkowite zniszczenie.
11 Wszystko, co jest z ziemi⁴, do ziemi się wróci,
a co z wody, powróci do morza⁴.
12 Każde przekupstwo i niesprawiedliwość zostaną starte,
a uczciwość na wieki trwać będzie.
13 Bogactwa niesprawiedliwych wyschną jak potok
i przeminą jak wielki grzmot, co się rozlega w czasie ulewy.
14 Jak [sprawiedliwy] raduje się, gdy otwiera ręce⁵,
tak grzesznicy ulegną zatraceniu.
15 Potomkowie bezbożnych nie wypuszczą latorośli,
bo ich nieczyste korzenie są na urwistej skale,
16 jak trzcina rosnąca nad każdą wodą i brzegiem rzeki
przed każdą inną trawą będą zerwani.
17 Dobroczynność jest jak raj we wszystko obfitujący⁶,
a jałmużna - trwa na wieki.


18 Człowiek samowystarczalny i pracujący - wiodą życie przyjemne,
ale wyżej od obydwóch [stoi] ten, co skarb znajduje.
19 Dzieci i zbudowanie miasta uwieczniają imię,
ale wyżej od tych obu rzeczy [stoi] kobieta nienaganna.
20 Wino i muzyka rozweselają serce,
ale wyżej od tych obu rzeczy [stoi] umiłowanie mądrości.
21 Flet i cytra umilają śpiewy,
a bardziej niż jedno i drugie - mowa przyjemna.
22 Wdzięk i piękność pociągają oko,
a bardziej niż jedno i drugie - świeża zieleń zasiewów.
23 Przyjaciel i towarzysz spotykają się w chwili stosownej,
a częściej niż obaj - żona z mężem⁷.
24 Bracia i opiekunowie [są pomocą] w czasie utrapienia,
a bardziej niż jedni i drudzy wybawia jałmużna.
25 Złoto i srebro umacniają stopę,
a bardziej niż jedni i drudzy cenna jest rada.
26 Bogactwo i siła podnoszą na duchu,
a bardziej niż jedno i drugie - bojaźń Pana.
Przy bojaźni Pańskiej nie ma niedostatku,
a [żyjąc] w niej nie potrzeba szukać pomocy.
27 Bojaźń Pana jest jak raj błogosławieństwa,
a jej osłona przewyższa wszelką sławę⁸.


28 Synu, nie prowadź życia żebraczego,
lepiej umrzeć, niż żebrać.
29 Gdy człowiek musi patrzeć na stół drugiego,
jego istnienia nie uważa się za życie,
zbrudzi duszę swoją potrawami obcych:
człowiek więc rozumny i dobrze wychowany tego się ustrzeże.
30 Żebractwo jest słodkie na ustach człowieka bezwstydnego,
ale we wnętrzu jego płonie [ono jak] ogień.