Nazwa księgi w Wulgacie brzmi: "Proroctwo Micheasza" (Prophetia Michaeae). W Biblii hebr. i LXX nazywa się po prostu "Micheasz", od imienia Proroka. Micheasz (hebr. Mika lub Mikaja[h] znaczy: "Kto jest jak Jahwe?"), jeden z dwunastu proroków mniejszych (różny od Mikajehu, syna Jimli z 1 Krl rozdz. 22 [->1 Krl 22,1]), prorokował współcześnie z Izajaszem. Tak jak jego poprzednik Amos, żywił on głębokie przeświadczenie o swoim powołaniu prorockim (Mi 3,8).
Oprócz nagłówka (Mi 1,1), zawierającego informacje o przedmiocie proroctwa (wizja o Samarii i Jeruzalem), o charakterze religijnym orędzia (słowo Jahwe), o pochodzeniu Proroka (Moreszet w okolicy Gat w Szefeli) i o czasie jego działalności (za Jotama: 739-736, Achaza: 734-728 i Ezechiasza: 728-699), księga dzieli się na trzy części: I. Sąd nad Izraelem (rozdz. 1-3 [->Mi 1,1]); II. Nadzieje mesjańskie (rozdz. 4-5 [->Mi 4,1]); III. Droga do zbawienia (rozdz. 6-7 [->Mi 6,1]). Prorok jednak nie zawsze trzyma się tylko jednego zagadnienia. I tak np. część pierwsza, gdzie są niemal same groźby i wyrocznie, zawiera również jedną obietnicę (Mi 2,12n); część druga - nadzieje mesjańskie przeplatane groźbami (Mi 4,9n; Mi 5,9-14), a w części trzeciej Prorok powraca do zagadnień poruszonych poprzednio i wiąże je w celach dydaktycznych, nadając im postać dramatycznego dialogu.
Księga Micheasza wnosi ważne szczegóły do historii objawienia: o pochodzeniu i naturze Mesjasza (Mi 5,1.3n), o Jego Matce (Mi 5,2), o oczyszczonej Reszcie (Mi 2,12; Mi 5,6n), o przyszłym królestwie mesjańskim (Mi 4,1-4; Mi 5,1-14). W teologii została podkreślona szczególnie wszechmoc i sprawiedliwość Boża (wpływ Amosa) oraz miłość Boża, domagająca się wzajemności na mocy przymierza synajskiego (wpływ Ozeasza).
Mowy Micheasza były spisane prawdopodobnie jeszcze za życia Proroka, ale ich dzisiejszy układ pochodzi zapewne od późniejszego redaktora księgi (może z czasów niewoli babilońskiej), który usiłował złagodzić groźby i w tym celu zestawił je z obietnicami, jak np. gdy ruinie Syjonu (Mi 3,12) bezpośrednio przeciwstawia wywyższenie Syjonu (Mi 4,1nn). Jakiś inny autor po wygnaniu babilońskim napisał dodatek liturgiczny (Mi 7,19n), a także próbował dostosować niektóre przepowiednie do nowych, zmienionych warunków już po ich wypełnieniu. Zapewne od niego pochodzi wzmianka o Babilonie (Mi 4,10) i o odbudowie murów obronnych (Mi 7,11), a może nawet i cały obraz przyszłej, odnowionej Jerozolimy (Mi 7,8-17).
W Księdze Mecheasza przeważają mowy zawierające groźby i obietnice w stylu prorockim. Jednak niektóre fragmenty ze względu na swoją treść i specjalną formę poetycką można zaliczyć do odrębnych utworów literackich, np. Mi 1,2nn to hymn wysławiający potęgę i majestat Boga, Mi 1,8-16 lamentacja, Mi 6,6nn poemat dydaktyczny, Mi 7,7-20 kilka krótkich psalmów, Mi 3,8 i Mi 7,7 dwa poetyckie wyznania wiary. Motywem często się powtarzającym jest sąd Boży nad grzesznikami, którego powagę Prorok podnosi za pomocą opisów teofanijnych. Inny ważny motyw to nadzieja, którą Prorok ożywia przez dalekosiężne obietnice, porywające metafory lub wizje szczęśliwszych czasów.
Słownictwo i styl Micheasza odpowiadają środowisku wiejskiemu, w jakim się wychował: obrazowa i prosta frazeologia, wyrażenia konkretne, żywe opisy, gwałtowne zmiany, śmiałe wypowiedzi połączone z jasnością wizji i głębokim uczuciem nawet wtedy, gdy obfitują w paronomazje. Te cechy stylu najwyraźniej występują w części I, w części zaś II i III ze względu na zmienione warunki i naturę przepowiedni, styl nie tracąc nic ze swego piękna, staje się spokojniejszy i obfituje w refleksje.
Kontynuując misję Amosa i Ozeasza, Micheasz występuje w obronie sprawiedliwości i jedności braterskiej w narodzie, które zostały złamane przez niesprawiedliwy ustrój społeczny, faworyzujący bogaczy i klasę rządzącą. By nakłonić naród do poprawy i pokuty, Prorok grozi strasznymi karami Bożymi, jak niewola (Mi 1,16), zniszczenie Jerozolimy i świątyni (Mi 3,12). Pewne oznaki pokuty Prorok zapewne oglądał jeszcze za swego życia (por. Jr 26,18n), ale w widzeniu prorockim obejmował on czasy bardziej odległe, w których prawdziwa pokuta oczyści naród wybrany (Mi 7,7nn). Takiemu Izraelowi, ocalałej i oczyszczonej Reszcie, przepowiada Micheasz szczęśliwe czasy królestwa mesjańskiego (Mi 4,1-4,7). Później przepowiednię tę Prorok bardziej skonkretyzuje zapowiadając, że władcą królestwa mesjańskiego będzie specjalny wysłannik Boży, który wyjdzie z Betlejem (Mi 5,1.3). Na przyjęcie tego królestwa Izraelici muszą się przygotować przez całkowitą odmianę serc, bo istotą nowej ekonomii zbawienia będą nie zewnętrzne formy religijne, lecz wewnętrzne dążenie człowieka do pełnienia sprawiedliwości, miłosierdzia i miłości oraz pokornego obcowania z Bogiem (Mi 6,6nn).
Wpływ Micheasza był długotrwały. W sto lat po nim współcześni Jeremiasza znają i cytują jego proroctwo o Jerozolimie (Jr 26,18). Także ideał Reszty i królestwa mesjańskiego, głoszony przez Micheasza, musiał wpłynąć na teologię proroków z okresu wygnania babilońskiego (Ezechiela, Deutero-Izajasza, Daniela), mówią oni bowiem o tych rzeczach jako o czymś znanym już słuchaczom. Dwa teksty Micheasza stosuje NT: Mi 5,1 w Mt 2,6 i J 7,42 (o pochodzeniu Mesjasza), a Mi 7,6 w Mt 10,36 i Łk 12,53 (o nieprzyjaźni w rodzinie). Piękna skarga Boża (Mi 6,3n) znalazła zastosowanie w liturgii Kościoła już od VII w. (tzw. Improperia w Wielkim Tygodniu).