1 Synu mój, nie zapomnij mych nauk,
twoje serce niech strzeże nakazów,
2 bo wiele dni i lat życia
i pełnię ci szczęścia przyniosą:
3 Niech miłość i wierność cię strzeże;
przymocuj je sobie do szyi,
na tablicy serca je zapisz,
4 a znajdziesz życzliwość i łaskę
w oczach Boga i ludzi.


5 Z całego serca Bogu zaufaj,
nie polegaj na swoim rozsądku,
6 myśl o Nim na każdej drodze,
a On twe ścieżki wyrówna.


7 Nie bądź mądrym we własnych oczach,
Boga się bój, zła unikaj:
8 to ciału zapewni zdrowie,
a pokrzepienie twym kościom.


9 Czcij Pana [ofiarą] z twego mienia
i pierwocinami całego dochodu,
10 a twoje spichrze napełnią się zbożem
i tłocznie przeleją się moszczem.


11 Upomnieniem Pańskim nie gardź, mój synu,
nie odrzucaj ze wstrętem strofowań¹.
12 Bowiem karci Pan, kogo miłuje,
jak ojciec syna, którego lubi.




13 Szczęśliwy, kto mądrość osiągnął,
mąż, który nabył rozwagi:
14 bo lepiej ją posiąść niż srebro,
ją raczej nabyć niż złoto,
15 zdobycie jej lepsze od pereł,
nie równe jej żadne klejnoty.


16 W prawicy swej trzyma ona dni długie,
w lewicy - bogactwo, pomyślność;
17 jej drogi drogami miłymi,
ku szczęściu wiodą wszystkie jej ścieżki.
18 Dla tego, co strzeże jej, drzewem jest życia,
a kto się jej trzyma - szczęśliwy.
19 Pan umocnił ziemię mądrością,
niebiosa utwierdził rozumem.
20 Przez Jego wiedzę wytrysły odmęty,
a rosę spuszczają obłoki.


21 ² Przezorności, rozwagi, strzeż, mój synu,
niech one ci z oczu nie schodzą,
22 a życiem twej duszy się staną,
wdzięczną ozdobą dla szyi.
23 I drogą swą pójdziesz bezpiecznie,
bo noga się twoja nie potknie;
24 gdy spoczniesz³, nie zaznasz trwogi,
zaśniesz, a sen twój będzie przyjemny.
25 Nagły strach cię nie przerazi
ni klęska, gdy dotknie przewrotnych;
26 bo z tobą jest Pan,
przed sidłem twą nogę ochroni.




27 Pracownikom nie odmawiaj zapłaty,
gdy masz możność działania⁴.
28 Nie mów bliźniemu⁵: «Idź sobie, przyjdź później,
dam jutro» - gdy możesz dać zaraz.
29 Nie spiskuj przeciw bliźniemu,
gdy mieszka przy tobie beztrosko.
30 Niesłusznie nie sprzeczaj się z nikim,
o ile ci zła nie wyrządził.


31 Nie zazdrość krzywdzicielowi,
nie skłaniaj się ku jego drogom,
32 bo Pan się brzydzi przewrotnym,
a z wiernymi obcuje przyjaźnie.
33 Przekleństwo Pańskie na domu występnego,
On błogosławi mieszkanie uczciwych;
34 On się naśmiewa z szyderców,
a pokornym udziela swej łaski.
35 Mądrzy dostąpią chwały,
udziałem głupich jest hańba.